معرفی رشته تکنسین اتاق عمل

رشته کارشناسی پیوسته اتاق عمل شاخه ای از علوم پزشکی است

رشته کارشناسی پیوسته اتاق عمل شاخه ای از علوم پزشکی است که طی این دوره دانشجویان با اصول جدید اتاق عمل و تکنولوژی های نوین جراحی در جراحی های تخصصی و فوق تخصصی آشنا شده و مراقبت و کمک به اداره بیمار را قبل و حین و بعد عمل می آموزند. دانش آموختگان این رشته عضوی از تیم بهداشتی درمانی خواهند بود که به عنوان بخشی از تیم جراحی برای کمک به اجرای یک عمل جراحی با نتایج مطلوب در بخش های اتاق عمل بیمارستان بخش های مداخله تشخیصی درمانی و مراکز مراقبتی سیار ایفای نقش می نمایند.

رشته اتاق عمل در ایران در مقطع کاردانی بین سال های 1366 تا 1380و در مقطع کارشناسی پیوسته و ناپیوسته از سال 1387 در دانشکده های مختلف سطح کشور راه اندازی گردید. این رشته دردانشکده های پیراپزشکی و یا پرستاری به دانشجویان ارائه می گردد. در این دانشکده ها گروه اتاق عمل متولی اداره دانشجویان در رشته اتاق عمل می باشد. در کشور ایران تاکنون رشته ای مشابه رشته کارشناسی اتاق عمل وجود نداشته است و دانشجویان دردوره های کاردانی اتاق عمل شروع به تحصیل نموده و در صورت تمایل به ارتقاء علمی و عملی خود با شرکت در کنکور کارشناسی ناپیوسته بعنوان پرستار در اتاق عمل یا سایر بخش ها مشغول به کار می شوند.

کار تکنسین اتاق عمل

آیا تاکنون به نقش و کار تکنسین اتاق عمل اندیشیده اید؟ تکنسین اتاق عمل کمک های لازم را در اتاق عمل به جراحان کرده و دستیار جراحان در هنگام عمل جراحی است. او در اتاق عمل لباس های خاص و استریل شده پوشیده و ساعات زیادی را باید ایستاده و در کنار یک گروه پزشکی – که معمولا شامل جراحان، پرستاران و متخصصان بیهوشی می شود – کار کند. وظیفه آماده کردن وسایل جراحی و استریل و اداره اتاق عمل بر عهده تکنسین اتاق عمل می باشد.

معمولا تکنسین های اتاق عمل به عنوان  سیرکولر(فرد غیر استریل می باشد و احتیاجات ضروری را در حین جراحی فراهم می کند و حق نزدیکی به بیمار را ندارد) و اسکراب (فرد استریل می باشد که در یک محیط یک متری در کنار جراح و با همراهی جراح عمل را انجام می دهند) در اتاق عمل فعالیت می کنند.

تکنسین اتاق عمل گاهی در کارش در معرض بیماری ها واگیردار ، مناظر، بوها و مواد ناخوشایند قرار می گیرد که باید توان تحمل آنها را داشته باشد. او باید فردی صبور، دقیق و با توان بدنی مناسب باشد. همچنین داشتن آرامش و توان تصمیم گیری درست و سریع در شرایط بحرانی برای تکنسین های اتاق عمل ضروری است. تکنسین اتاق عمل چون مرتبا در کنار جراح است، چیزهای زیادی از او یاد می گیرد و به  مرور توانایی های زیادی را کسب می کند.

بیشتر تکنسین های اتاق عمل در بیمارستان ها و برخی در مراکز عمل های سرپایی مشغول به کار هستند. کار آنها به صورت تمام وقت است و گاهی در شب ها و روزهای تعطیل به صورت شیفتی باید سرکار خود باشند.

ویژگی های فردی مورد نیاز

فردی که به عنوان تکنولوژیست اتاق عمل شناخته می شود، باید شایسته نگرش مراقبتی نسبت به بیمار و دیگر اعضای تیم جراحی و محیط داشته باشد. این فرد به عنوان عضوی از تیم جراحی در اتاق عمل باید قادر باشد با سرعت و دقت به جزئیات توجه کند.

قادر به اولویت بندی مسائل در شرایط اورژانس و پراسترس باشد (تریاژ بیمارستانی)، بنابراین در این رشته نیاز به افرادیست که احساس مسئولیت شدید و شخصیت باثبات داشته، علاقمند به کمک به دیگران بوده و به نیازهای بیمار و دیگر اعضای تیم جراحی حساس باشند.

از آن جا که کار در اتاق عمل نیاز به ایستادن در مدت زمان طولانی و توانائی برای جابجایی و بلند کردن اشیاء سنگین دارد و فرد را در معرض مناظر و بوهای ناخوشایند و مواد خطرناک قرار می دهد، فرد باید توانایی جسمی لازم را داشته باشد.

دروس دوره دانشگاه

تکنیک اتاق عمل عمومی، فن پرستاری، فیزیولوژی، تشریح، شیمی آلی و بیوشیمی، بهداشت فردی و همگانی، انگل‌شناسی و میکروب شناسی، داروشناسی عمومی و تخصصی، جراحی عمومی و تخصصی، اصطلاحات پزشکی و اصطلاحات رایج در اتاق عمل، کارآموزی عمومی، جراحی ن و زایمان، بیماری های داخلی، آسیب شناسی، فیزیک پزشکی و کاربرد آن در اتاق عمل، خون‌شناسی و انتقال خون، بیهوشی، روش های احیاء قلبی و ریوی، روانشناسی، کارآموزی در عرصه.

داخل هر اتاق عمل هم تکنسین هوشبری و پزشک متخصص بیهوشی باید باشد

وظایف تکنسین اتاق عمل

• آماده کردن اتاق عمل برای جراحی و کنترل آن از نظر نور کافی، سیستم برق رسانی، درجه حرارت ،رطوبت، پاکیزگی، ایمنی و…. .

• اطمینان یافتن از درستی دستگاه ها و تجهیزات لازم برای جراحی

• استریل کردن تجهیزات و لوازم و اطمینان یافتن از وجود لوازم و ابزار لازم برای جراحی

• کنترل پرونده بیمار قبل از جراحی برای اطمینان از کامل بودن مدارک پزشکی مورد نیاز (مانند اجازه عمل و آمادگیهای عمل، داروهای قبل از عمل، عدم داشتن وسایل مصنوعی و زیور آلات و …)

• آماده کردن بیماران برای جراحی مانند دادن آموزش ها و اطلاعات لازم به بیمار، شستن و ضدعفونی کردن محل های برش روی بدن بیمار و …

• کمک کردن به پزشکان و پرستاران قبل و در حین جراحی

• مراقبت از نمونه های آزمایشگاهی برخی از جراحی ها و فرستادن آنها به آزمایشگاه

• کمک در استریل و پانسمان کردن نهایی بیمار

• انتقال بیماران به اتاق ریکاوری پس از عمل

• مرتب و استریل کردن اتاق های عمل پس از جراحی

• تهیه گزارش از فرآیند جراحی

بازار کار و درآمد رشته اتاق عمل :

درآمد کارشناس اتاق عمل به چند عامل بستگی دارد مثلا کسی که سال ها تجربه و سابقه دارد درآمد آن معمولا بیشتر از کسی هست که تازه فارغ التحصیل شده است. اینکه کجا کار کند بیمارستان دولتی یا خصوصی، کلینیک، شرکت های وارد کننده تجهیزات پزشکی همه این ها درآمدشان فرق دارد. اینکه کارشناس اتاق عمل چه مهارت هایی دارد، چند جا دارد کار می کند می تواند درآمدش را کم و زیاد کند. اما اکثر کارشناس های اتاق عمل الان داخل همان اتاق های عمل مشغول کار هستند.

داخل هر اتاق عمل هم تکنسین هوشبری و پزشک متخصص بیهوشی باید باشد و هم پزشک جراح و تکنسین اتاق عمل باید باشند. ولی بازارکار اتاق عمل نسبت به هوشبری بهتر است چون داخل هر اتاق عمل حداقل یک کارشناس هوشبری باید باشد ولی حداقل دو کارشناس اتاق عمل لازم دارد. هر چند مزایای خودش را نسبت به پرستاری دارد مثل اینکه ساعت کاری آن مشخص تر است و معمولا شیفت شب ندارد.

تکنسین های اتاق عمل چون دستیار پزشک جراح هستند کم کم بعضی کارهای جراحی را حین عمل یاد می گیرند و پزشک جراح برای انجام این کارها بعضی وقت ها درصدی جدا از حقوقش را به آن می دهد که می تواند درآمدشان را بالا ببرد.

بعضی کارشناس های اتاق عمل هم با شرکت های تجهیزات پزشکی کار می کنند. ممکن است فقط بازاریاب باشند یا نه به عنوان کارشناس و اپراتور همراه آن تجهیزاتی که شرکت می فرستد به بیمارستان بروند یا آن مرکز درمانی و برای هر سرویسی که می دهند هزینه ای جداگانه علاوه بر حقوقشان بگیرند. بعضی ها هستند الان درآمدهای خوبی از همین راه دارند.